শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ বিৰচিত নাম-ঘোষা ( ইউনিকোডীয় ৰূপান্তৰ – প্ৰতিম প্ৰতাপ বৰুৱা)

শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ বিৰচিত নাম-ঘোষা ( ইউনিকোডীয় ৰূপান্তৰ – প্ৰতিম প্ৰতাপ বৰুৱা)

 

|| নমো শ্ৰীকৃষ্ণায় নমো নম: ||

৷৷ ভজন ৷৷

মুক্তিত নিস্পৃহ যিটো সেহি ভকতক নমো
ৰসময় মাগোহো ভকতি |
সমস্ত মস্তক মণি নিজ ভকতৰ বৈশ্য
ভজো হেন দেৱ যদুপতি ||১
যাৰ ৰাম-কৃষ্ণ নাম নামে ভৱ-সিন্ধু তৰি
পাৱে পৰমপদ পাপী যত |
সদানন্দ সনাতন হেনয় কৃষ্ণক সদা
উপাসা কৰোহোঁ হৃদয়ত ||২

নমস্কাৰ
মত্স্যৰ কুৰ্ম্ম নৰসিংহ বামন পৰশুৰাম
হলিৰাম বৰাহ শ্ৰীৰাম |
বুদ্ধ কল্কি নামে দশ আকৃতি ধৰিছা কৃষ্ণ
তযু পাৱে কৰোহো প্ৰণাম ||৩

উপদেশ
একান্ত ভকতসৱে নিৰ্গুণ কৃষ্ণৰ গুণ
গাৱে সদা বসিয়া যথাত |
বৈকুণ্ঠক পৰিহৰি যোগীৰো হৃদয় এৰি
থাকা হৰি সাক্ষাতে তথাত ||৪
কৰ্ম্মত বিশ্বাস যাৰ হিয়াত থাকন্তো হৰি
আতিশয় দূৰ হোন্ত তাৰ |
দূৰতো বিদূৰ হোন্ত তাৰ ||
অহঙ্কাৰ থাকন্তেও সাক্ষাতে কৃষ্ণক পাৱে
শ্ৰৱণ কীৰ্ত্তন ধৰ্ম্ম যাৰ ||৫
যিটোজনে শুদ্ধভাৱে হৰিত শৰণ লৈয়া
হৰিক সুহৃদ বুলি আছে |
হৰিৰ প্ৰসাদে সিটো বিঘ্নিৰ মুণ্ডত ভৰি
দিয়া হৰি-গুণ গায়া নাচে ||৬
সকল নিগমে লতা তাৰ অবিনাশী ফল
কৃষ্ণ-নাম চৈতন্য-স্বৰূপ |
সুমধুৰ সুমঙ্গল শ্ৰদ্ধায়ে হেলায়ে লৈয়া
নৰ মাত্ৰ তৰে ভৱ-কূপ ||৭
অব্যক্ত ঈশ্বৰ হৰি কিমতে পূজিবা তাঙ্ক
ব্যাপকত কিবা বিসৰ্জ্জন |
এতাৱন্ত মূৰ্ত্তিশূণ্য কেনমতে চিন্তিবাহা
ৰাম বুলি শুদ্ধ কৰা মন ||৮
যিটোজনে কৃষ্ণ-কথা বিচাৰে সময়ে মনে
ধৈৰ্য্য ধৰি ক্ষণেক থাকয় |
যত তীৰ্থ স্নান দান দেৱ-পিতৃ-যজ্ঞ যাগ
যোগাদিৰো ফলক পাৱয় ||৯
যাৰ পুত্ৰসৱে ঐত হৰিত শৰণ লৈয়া
হৰি-গুণ গাৱে শুদ্ধভাৱে |
দধি দুগ্ধ ঘৃত মধু নদীৰ জলক পিয়া
পিতৃগণে তৃপিতিক পাৱে ||১০
সেহিসে সকলে শাস্ত্ৰ পঢ়িলে শুনিলে সিসি
অনুষ্ঠান সমস্তে কৰিল |
নিৰাশা ঈশ্বৰ কৃষ্ণ তাহাঙ্ক সমুখ ভৈল
আশাক যিজনে পিঠি দিল ||১১
অপৱিত্ৰ যিটো আতি পৱিত্ৰ হোৱৱা যদি
সমস্তে অৱস্থা আছা পায়া |
কমললোচন যিটো সুমৰে তাৰেসে শুদ্ধ
বাহিৰে-ভিতৰে হোৱে কায়া ||১২
সেহিসে চতুৰ যিটো পুণ্যৰ নিদান-ভূত
নাৰায়ণ-নামক উচ্চাৰে |
অচতুৰ সিসি আতি পাপৰ নিদান-ভূত
নামে অৰ্থবাদ যিটো কৰে ||১৩
মহেশে বোলন্ত মোৰ ৰকাৰাদি নাম শুনি
পৰম প্ৰসন্ন হোৱে মন |
শুনিয়ো পাৰ্ব্বতী মঞি মনত শঙ্কঞো ৰঙ্গে
ৰাম বুলিবেক ইটোজন ||১৪
কৰ্ণ-পথে ভকতৰ হিয়াত প্ৰৱেশি হৰি
দুৰ্ব্বাসনা হৰা সমস্তয় |
জলৰ যতেক মল যেহেন শৰত-কালে
স্বভাৱতে নিৰ্ম্মল কৰয় ||১৫
হুয়া দেৱ দিগম্বৰ ভস্ম-বিভুষিত-অঙ্গ
শিৰত ধৰিছা জটা-ভাৰ |
মহেশে সেৱন্ত যাক হেন হৰি বিনে আন
কোন শ্ৰেষ্ঠ দেৱ আছে আৰ ||১৬
ব্ৰহ্মা আদি দেৱগণে নিচল সম্পত্তি মনে
লক্ষ্মীক সেৱন্ত তপ কৰি |
লক্ষ্মীও সেৱন্ত যাক হেন মহেশ্বৰ বিষ্ণু
আন কোন দেৱ তাঙ্ক সৰি ||১৭
সমস্ত-বেদান্ত-সাৰ মহাভাগৱত শাস্ত্ৰ
ইহাৰ অমৃত-ৰস পাই |
পৰম সন্তোষে পান কৰিল যিজনে তাৰ
অন্যত্ৰ ৰসত ৰতি নাই ||১৮
মহাভাগৱত-ৰস মাধৱৰ নাম-যশ
আক পান কৰিল যিজনে |
কৃষ্ণৰ চৰণে চিত্ত দিয়া মোক্ষ-আদি ৰসে
ৰতি আৰ নকৰয় মনে ||১৯
কৃষ্ণৰ নামক সদা কীৰ্ত্তন কৰয় যিটো
মনে দৃঢ় কৰিয়া নিশ্চয় |
নিষ্কাম হোক বা যদি সকাম হোৱয় তাক
কদাচিতো কলি নবাধয় ||২০
চাণ্ডাল পৰ্য্যন্ত কৰি জগতৰ উপকাৰী
নাহি নাম-গুণ বিনে আন |
সেহিসে কাৰণে হৰি নিজ-যশ-প্ৰিয় ভৈল
ভগৱন্ত ভকতৰ প্ৰাণ ||২১
যিহেতু চৈতন্য-পূৰ্ণ পৰমাত্মা-ৰূপে হৰি
হৃদয়ত আছন্ত প্ৰকাশি |
তাতেসে ইন্দ্ৰিয়গণ ভূত প্ৰাণ বুদ্ধি মন
প্ৰৱৰ্ত্তে যতেক জড়ৰাশি ||২২
ৰাম-কৃষ্ণ-হৰি-নাম সৰ্ব্ব-ধৰ্ম্ম-অনুপাম
সকল নিগম-তত্ত্ব-সাৰ
যত পৰে ধৰ্ম্ম নাহি আৰ |
হেন নাম নূসুমৰি কমন ভাৰসা কৰি
ৰৈয়া আছা ভৱ তৰিবাৰ ||২৩
বিষ্ণু-পাদোদক গঙ্গা মহেশে সহিতে ইটো
জগতকে পৱিত্ৰ কৰয় |
হেন কৃষ্ণ বিনে কোন ভগৱন্ত হেন ইটো
শব্দৰ স্বৰূপ আছয় ||২৪
পুণ্য অৰণ্যৰ মাজে মাধৱৰ নাম-সিংহে
প্ৰকাশ কৰয় আতি বড়ে |
যাৰ ধ্বনি শুনি ভয়ে মহাপাপ-হস্তীচয়
পলায় আতি ত্ৰাসত লৱড়ে ||২৫
আপুনি আপুন বন্ধু আপুনি আপুন শত্ৰু
আপুনি আপুন ৰাখে মাৰে |
হৰিক নভজি নৰে আপুনি হোৱয় নষ্ট
হৰি ভজি আপুনাক তাৰে ||২৬
দুৰ্ল্লভ মনুষ্য-তনু লভিয়া পশুৰ যোগ্য
বিষয়ৰ আশা পৰিহৰা |
সন্তৰ সঙ্গত বসি সুখে হৰি-গুণ গায়া
সন্তোষ-অমৃত পান কৰা ||২৭
হৰি-নাম-কীৰ্ত্তনত নাহি কাল দেশ পাত্ৰ
নিয়ম সংযম একো বিধি |
হৰিত শৰণ লৈয়ো কেৱলে হৰিৰ নাম
কীৰ্ত্তন কৰন্তে হোৱে সিদ্ধি ||২৮
বিষয়-সম্বন্ধ-সুখ সমস্ত যোনিত পায়
হৰি-সেৱা একো থানে নাই |
হৰিৰ সেৱাৰ যোগ্য কেৱলে মনুষ্য-তনু
জানি ফুৰা হৰি-গুণ গাই ||২৯
মৃত্যুৰ মুখত পৰি আছে যিটো সিটো নৰে
হৰি-গুণ-কীৰ্ত্তন নকৰে |
মৃত্যু তৰিবাৰ জানা নাহিকে উপায় আন
হৰি-নাম-কীৰ্ত্তনত পৰে ||৩০
মৃত্যু তৰিবাৰ যত আছয় উপায় আন
বিঘিনি-দূষিত নিৰন্তৰে |
বিঘিনি-ৰহিত যত মাধৱৰ-গুণ-কৰ্ম্ম
কীৰ্ত্তন কৰন্তে সুখে তৰে ||৩১
লুব্ধ-মতি মনুষ্যৰ হৰি-কীৰ্ত্তনত পৰ
নাহিকে ৰহস্য-বিত্ত আৰ |
আন আশা পৰিহৰি মাধৱক মনে ধৰি
হৰিৰ কীৰ্ত্তন কৰা সাৰ ||৩২
শুনা পৰমাৰ্থ-তত্ত্ব শ্ৰীমন্ত-শঙ্কৰ-মত
ধৰিয়োক সজ্জনসকল |
হৰিৰ কীৰ্ত্তন কৰি সুখে সংসাৰক তৰি
পাইবা ভক্তি পৰম নিৰ্ম্মল ||৩৩
শুনা সভাসদচয় নেৰিবা শাস্ত্ৰৰ নয়
হৰি-গুণ ভাগৱত সাৰ |
সাধু-সঙ্গ অনুসৰা শ্ৰৱণ-কীৰ্ত্তন কৰা
পৰিহাৰা পাষণ্ড-আচাৰ ||৩৪
বৈৰাগ্যত পৰে ভাগ্য নাহি প্ৰবোধত পৰে
সুখ আৰ নাহি পুৰুষৰ |
হৰি বিনে পৰিত্ৰাণ কৰ্ত্তা আৰ নাহি জানা
ৰিপু নাহি সংসাৰত পৰ ||৩৫
লক্ষ্মীপতি ভগৱন্ত যাহাৰ প্ৰসন্ন ভৈলা
তাহাৰ দুৰ্ল্লভ কিছু নাই |
নাৰায়ণ-পৰ ভৈলে তথাপি কিঞ্চিতো আন
নবাঞ্জয় সেবা-সুখ পাই ||৩৬
কৃষ্ণৰ হৃদয় চাৰু লক্ষ্মীৰ নিৱাস-থান
মুখ নয়নৰ পান-পাত্ৰ |
দিগপাল সমস্তৰ আশ্ৰয় কৃষ্ণৰ বাহু
ভকতৰ পাদ-পদ্ম মাত্ৰ ||৩৭
পৰম ঈশ্বৰ দেৱ কৃষ্ণক নপাৱে লাগ
তপ জপ যাগ যোগ দানে |
একান্ত ভক্তৰ পদ ৰেণু শুদ্ধ-চিত্তে মাথে
অভিষেক নকৰয় মানে ||৩৮
গ্ৰাম্য-কথা-বিনাশন উত্তম শ্লোকৰ গুণ
প্ৰসৱয় সাধুৰ সঙ্গত |
তাক অনুদিন যিটো সেৱে তাৰ সতী মতী
হোৱে বাসুদেৱ-চৰণত ||৩৯
সেহিসে দিনক ভাই দুৰ্দ্দিন বুলিয়া মানি
মেঘাচ্ছন্ন নোহয় দুৰ্দিন |
হৰি-কথা-অমৃতৰ সম্যক-আলাপ-ৰসে
যিটো দিন হোৱয় বিহীন ||৪০
আত্মা-ঈশ্বৰক লাগ প্ৰত্যেকে সততে পাই
নপাই জানা তাঙ্ক অবিদ্যাত |
অবিদ্যা নশিলে লাগ কৃষ্ণক পাৱয় যেন
কণ্ঠ-লগ্ন বস্তুক সাক্ষাত || ৪১

নিন্দা

নাৰায়ণ হেন ইটো শৱদ আছয়ে মুখে
বশৱৰ্ত্তী বচন আছয় |
তথাপি অদ্ভুত কিনো ঘোৰ নৰকত মজি
মল-মতি মনুষ্য মৰয় ||৪২
তৰ্ক-শাস্ত্ৰ মহাব্যাঘ্ৰী তাহান নিপুণ পতি
তাৰ শিষ্য ভৈল পুত্ৰ-প্ৰায় |
সংসাৰ বনত পশি পতি-পুত্ৰ সমন্বিতে
উপনিষত্‍-ধেনু ধৰি খায় ||৪৩
সৰ্ব্ব-শ্ৰুতি-শিৰোৰত্ন ভগৱত-বন-মাজে
হৰি-নাম-সিংহ প্ৰকাশয় |
তাৰ মহাধ্বনি শুনি নিজ পৰিয়াৰ সমে
তৰ্কব্যাঘ্ৰী পলায় হুয়া ভয় ||৪৪
স্মৰহু গোবিন্দ মূঢ় বোলহু গোবিন্দ মূঢ়
ভজহু গোবিন্দ সৰ্ব্বক্ষণে |
মৰণ সন্নিতে পাইলে গোবিন্দেসে ৰাখিবন্ত
নৰাখিবে ’ডুকৃঞ কৰণে’ ||৪৫
ঈশ্বৰ কৃষ্ণক যিটো অন্য দেৱতাৰ সম
বোলয় অধম মূঢ়-মতি |
চৌৰাশী নৰক ভুঞ্জি পাপৰ যোনিত সিটো
অৱশ্যে হুইবেক উত্পকত্তি ||৪৬
মায়া আদি কৰি যত সমস্তে জগতে জড়
কৃষ্ণেসে চৈতন্য আত্মা শুদ্ধ |
চৈতন্য কৃষ্ণক এড়ি জড়ক ভজিয়া মৰে
কিনো লোক অধম মুগুধ ||৪৭
তপ জপ তীৰ্থ ব্ৰত যাগ যোগ যজ্ঞ দান
কাকো নুসুমৰে মৃত্যু-বেলা |
মৰন্তাজনক বেঢ়ি বোলে সৱে ৰাম বোলা
হেন নাম এতিখণে হেলা ||৪৮
পৰলোক-সময়ৰ বান্ধৱ হৰিৰ নাম
সৱ এড়ি যিহেতু সুমৰে |
এতিখণেকি কাৰণে হেনেয় হৰিৰ নাম
মল-মতি নৰে নুসুমৰে ||৪৯
দুৰ্ঘোৰ সংসাৰ ইটো ব্যাধিৰ ঔষধ মহা
তেজি হৰি-নামক সম্প্ৰতি |
কমন উপায়ে আন পণ্ডিতসকলে আৱে
লভিবেক আপুন মুকুতি ||৫০
লভিয়া মনুষ্য-তনু যিসৱ পণ্ডিত নৰে
নসাধিলে গতি আপুনাৰ |
কৌটি জনমক লাগি সংসাৰ-সাগৰে মজি
ফুৰিবেক ভুঞ্জিয়া নিকাৰ ||৫১
গোৱিন্দক নৰাধিয়া কোন কালে কদাচিত
সুখী হুয়া আছে কোনজন |
হেন শিক্ষা মনে ধৰি ডাউকে বোলয় সদা
’কোবা কোবা’ কুবাক্য-বচন ||৫২
শঙ্কৰেসে শুদ্ধমত ঈশ্বৰ ভক্তিৰ তত্ত্ব
প্ৰচাৰিলা শাস্ত্ৰ-সাৰ জানি |
তাহাঙ্ক নজানি মূঢ়ে জীৱিকাৰ অৰ্থে ফুৰে
আপুনাৰ মহত্ত্ব বখানি ||৫৩
শঙ্কৰে সংশয় ছেদি শাস্ত্ৰৰ তত্ত্বক ভেদি
প্ৰচাৰিলা কৃষ্ণৰ ভকতি |
তাঙ্ক এৰি কি কাৰণে আনক বোলয় গুৰু
কিনো লোক মহামূঢ়-মতি ||৫৪
নজানে শাস্ত্ৰৰ নয় যেন আসে তাকে কয়
ছেদিবাক নপাৰে সংশয় |
গুৰু বোলাই তথাপিতো ফুৰয় লোকৰ মাজে
মান্য-সতকাৰ খুজি লয় ||৫৫
বচনে কেৱসে মাত্ৰ হৰিত শৰণ লয়
চিত্তে আন দেৱক ভজয় |
জানিবাহা কদাচিতো সিদ্ধি সিটো নলভয়
হৰি তাৰ সন্তোষ নহয় ||৫৬
আগম নিগম তৰ্ক পুৰাণ ভাৰত যত
ইতিহাস তন্ত্ৰ-মন্ত্ৰচয় |
হে হৰি তোমাতেসে খেলাৱে কেৱলে বাদ
তোহ্মাৰ তত্ত্বক নজানয় ||৫৭
ঐশ্বৰ্য্য ভোগৰ মদে মত্ত হুয়া ঈশ্বৰত
পৰাঙ্মুখ ভৈলা যিটোজন |
যেন জীৰ্ণ গাই সিটো দুৰ্ঘোৰ সংসাৰ-মহা-
পঙ্কে পৰি হোৱয় গমন ||৫৮
হৰি-নাম ধ্বজ কৰি বেদ-পথ পৰিহৰি
ফুৰে আতি পাষণ্ডসকল |
ইহ-পৰলোকে ভ্ৰষ্ট হুয়া পেট পুষি মাত্ৰ
ফুৰে আতি পৰম নিষখল ||৫৯

প্ৰাৰ্থনা

তুমি চিত্ত-বৃত্তি মোৰ প্ৰৱৰ্ত্তক নাৰায়ণ
তুমি নাথ মঞি নাথৱন্ত |
চৰণ-ছত্ৰৰ ছায়া দিয়া দূৰ কৰা মায়া
কৰা দয়া মোক ভগৱন্ত ||৬০
তুমি মোৰ অন্তৰ্য্যামী তযু ভৃত্য ভৈলো আমি
জানি কৃপা কৰা হৃষীকেশ |
দান্তে তৃণ তুলি লঞো যিমতে সেৱাত ৰঞো
দিয়ো মোক সেহি উপদেশ ||৬১
তুমি ভক্ত-কল্পতৰু বাহিৰে ভিতৰে গুৰু
তুমি বিনে নাহি মোৰ আৰ |
কৃপা কৰা হে হৰি চৰণত ৰক্ষা কৰি
দিয়া মোক সেৱা-ৰস-সাৰ ||৬২
তুমি হৰি কৃপাময় বাহিৰত গুৰু ৰূপে
অনুগ্ৰহ কৰি আছা মোক |
অন্তৰ্য্যামী গুৰু ৰূপে তাকে সত্য কৰা মোৰ
তযু নামে সদা ৰতি হৌক ||৬৩
হে ভগৱন্ত গুৰু তযু পদে মন মোৰ
যিকালত থিতিক লভয় |
তোহ্মাৰ কৃপাত তেৱে সমস্তে সাধন-শ্ৰম
এৰাই সুখী হুইবাহো নিশ্বয় ||৬৪
হে প্ৰভু নৰহৰি তোহ্মাৰ চৰণ চুই
প্ৰেমভাৱে স্মৰণ-দুৰ্ল্লভ |
যথাকথঞ্চি-ৰূপে অহৰ্নিশে প্ৰভু মোৰ
সুমৰণ হুয়োক সুলভ ||৬৫
হে প্ৰাণ-বন্ধু কৃষ্ণ কৃপাৰ সাগৰ হৰি
কৃপা-দৃষ্টি চাহিয়োক মোক |
সহজ বাসনা-ৰূপ শৰণ দিয়োক নাথ
মোৰ অহঙ্কাৰ দূৰ হোক ||৬৬
নমো ৰাম কৃষ্ণ হৰি নাৰায়ণ নিৰঞ্জণ
নমো দেৱ দৈৱকী-দায়াদ |
পৰম অনাথ আমি তোমাৰ চৰণে নামি
মাগো প্ৰভু ভকতি-প্ৰসাদ ||৬৭
ব্ৰহ্ম হৰ পুৰন্দৰ আদি দেৱ নিৰন্তৰ
যত সদা পশয় শৰণে
আৰ আন নাহি ত্ৰিভুৱনে |
ভকতজনৰ বন্ধু তুমিসে কৰুণা-সিন্ধু
মোৰ গতি তোমাৰ চৰণে ||৬৮
মায়াৰ নিগ্ৰহে মঞি পৰম আতুৰ ভৈলো
প্ৰাণ যদুপতি জীৱন যদুপতি |
অনাথৰ নাথ হৰি তুমি কৃপাময় বিনে
মোৰ আৰ নাহি আন গতি ||৬৯
হে প্ৰভু ভগৱন্ত ইটো সংসাৰত যত
আছে পাপী তাৰ আমি সীমা |
চৰণে থাপিয়ো মোক পতিত-পাৱন নিজ
দেখা কোন নামৰ মহিমা ||৭০
তোহ্মাত বিমুখ হৰি হৈবাৰ দেখিয়া মায়া
মোৰ মতি কৰিলে মোহিত |
এৱে হৰি তযু পদে সেৱাতে যিমতে ৰহো
হেন কৃপা কৰিতে উচিত ||৭১
নমো নমো নাৰায়ণ প্ৰসন্ন হুয়োক হৰি
কৰিয়োক মায়াক নিৰ্য্যাণ |
আপুনাৰ মহিমাক আপুনি বেকত কৰি
জীৱক কৰা পৰিত্ৰাণ ||৭২
তোহ্মাৰ মায়ায়ে হৰি কপট গুণক ধৰি
মুহিয়াছে আহ্মাক সমুলি |
গুচায়োক মায়া স্বামী তোহ্মাৰ চৰণে আমি
ভজিলোহে জয় জয় বুলি ||৭৩
মঞি অনাথক দায়া কৰহু পৰমানন্দ
দাস বুলি ধৰিয়ো মনত
থৈয়ো নিজ ভৃত্যৰ সঙ্গত |
আঞ্জুলি মুখত কৰো দান্তে তৃণ তুলি ধৰো
কেশ ছিঙ্গি দেঞো চৰণত ||৭৪
অপৰাধ-বিনাশন তযু নাম নাৰায়ণ
জানি নামে পশিলো শৰণে
আন গতি নাহিকে মৰণে |
অপৰাধ ক্ষমা কৰি তুমি দয়াশীল হৰি
মোক ৰক্ষা কৰিয়ো চৰণে ||৭৫
হে কৃষ্ণ হে বাসুদেৱ দৈৱকী-নন্দন হৰি
নমো নন্দ গোপৰ কুমাৰ |
কৃপাময় শ্ৰীগোবিন্দ তযু পদ-অৰবিন্দ
কৰো মই লক্ষ নমস্কাৰ ||৭৬
পদ্ম সম নাভি যাৰ প্ৰণামোহো বাৰম্বাৰ
নমো দিব্য পদ্ম-মালা-ধাৰী |
নমো পদ্ম-সম-নেত্ৰ পদ যাৰ শতপত্ৰ
নমো ভকতৰ ভয়-হাৰী ||৭৭
বসুদেৱ-সুত-কৃষ্ণ তুমি ভকতৰ ইষ্ট
কংস-চাণুৰাদি-বিমৰ্দ্দন |
দৈৱকী-হৃদয়ানন্দ জগতৰ গুৰু কৃষ্ণ
তযু পাৱে কৰোহো বন্দন ||৭৮
মোৰ সম পাপী লোক নাহিকে ই তিনি লোক
তুমি সম নাহি পাপ-হাৰী |
ই জানি গোবিন্দ মোক যে যুৱাই কৰিয়োক
তুৱা পদে কৰোহো গোহাৰি ||৭৯
সহস্ৰ সহস্ৰ আতি অপৰাধ দিনে ৰাতি
কৰো মই মহামূঢ়জন |
আমি প্ৰভু তযু দাস আকে মানি জগবাস
ক্ষমিয়োক শ্ৰীমধুসূদন ||৮০
ধৰ্ম্মক জানোহো মঞি তথাপি প্ৰবৃত্তি নাই
অধৰ্ম্মতো নিবৃত্তি নোহয় |
হৃদি-স্থিত হুয়া তুমি যেন কৰাবাহা স্বামী
হৃষীকেশ কৰিবো তেনয় ||৮১
নজানোহো আৱাহন নজানোহো বিসৰ্জ্জন
পূজা মন্ত্ৰ নজানো কিঞ্চিত |
এতেকে পৰমেশ্বৰ দাস ভৈলো চৰণৰ
মোৰ গতি সাধিবে উচিত ||৮২

অনুনাথনা

তোহ্মাৰেসে অবিদ্যায়ে আহ্মাক মুহিলে হৰি
নজানোহো তোহ্মাৰ তত্ত্বক |
তোহ্মাৰ চৰণে হৰি শৰণ পশিয়া সাৰ
কৰিলোহো তোহ্মাৰ নামক ||৮৩
হে কৃষ্ণ তুমি মাত্ৰ চৈতন্য-স্বৰূপ নিত্য
সত্য শুদ্ধ জ্ঞান অখণ্ডিত |
আৱৰ যতেক ইটো তোহ্মাৰ বিনোদ ৰূপ
চৰাচৰ মায়াৰ কল্পিত ||৮৪
তযু গুণ নাম হৰি কেৱলে নিৰ্গুণ মাত্ৰ
আৱৰ সমস্তে গুণময় |
একেক জানিয়া হৰি তোহ্মাৰ নামৰ মাত্ৰ
কৰিলোহো সাৰ কৃপাময় ||৮৫

মহিমা

কৃষ্ণ-পাদ-পঙ্কজৰ সেৱাৰ মহিমা-কথা
শুনি বড় আনন্দ মিলয় |
যাৰ ভকতৰ সঙ্গে সৰ্ব্ব-পুৰুষাৰ্থ-শিৰে
চড়ি আতি কৌতুক কৰয় ||৮৬
যদি ভৱ-ভয়-ভঙ্গ মনে ইচ্ছা কৰ ভাই
সদা সাধু-সঙ্গ কৰা সাৰ |
এক ক্ষণমানে মাত্ৰ কেৱল সাধুৰ সঙ্গে
হোৱে নাৱ ভৱ তৰিবাৰ ||৮৭
হৰি-কীৰ্ত্তনৰ মহা- আনন্দ-সুখক আশে
কতো কতো সৱ মহাজনে |
মুকুতি-সুখকো তেজি মহন্তজনৰ সঙ্গ
খোজে আতি কৃষ্ণৰ চৰণে ||৮৮
কিন্তু ইটো মহাধৰ্ম্ম মাধৱৰ জন্ম-কৰ্ম্ম
বেদে যাৰ নজানে মহিমা |
হৰি-নাম-কীৰ্ত্তনত মিলে মোক্ষ আদি যত
কীৰ্ত্তন-সুখৰ নাহি সীমা ||৮৯
মধুৰৰো সুমধুৰ হৰিৰ কীৰ্ত্তন-ৰস
মঙ্গলৰো পৰম মঙ্গল |
এতেকেসে মুকুতিকো তেজি হৰি-গুণ গায়া
ফুৰে মহা মহন্তসকল ||৯০
পৰম নিপুণসৱে বুজিয়া শাস্ত্ৰৰ তত্ত্ব
হৰি-পদ-পঙ্কজে ভজিয়া |
হৰি-কীৰ্ত্তনৰ মহা- নিৰ্ভৰ আনন্দে মজি
থাকে সুখে মুকুতি তেজিয়া ||৯১
গোৱিন্দৰ নাম-গুণ কীৰ্ত্তন কৰন্তে জানা
কিঞ্চিতেকো নাহিকে প্ৰয়াস |
নিজ-গুণ-লুব্ধ হৰি কীৰ্ত্তন কৰন্তে আসি
হৃদয়তে হোৱন্ত প্ৰকাশ ||৯২
যিসৱ চতুৰ নৰে মাধৱৰ নাম-গুণ
কীৰ্ত্তন কৰন্ত সাৱধানে |
দেৱৰো দেৱতা হৰি তাহাৰ হৃদয় এৰি
যাইবাক নপাৰা আন থানে ||৯৩
যিটো দেৱ ভগৱন্ত বেদে যাক নজানন্ত
তেন্তে নিজ কীৰ্ত্তনত বশ্য |
জানি মাধৱৰ নাম কীৰ্ত্তন কৰিয়ো সদা
ইটো সৱে শাস্ত্ৰৰ ৰহস্য ||৯৪
হৰি-ভক্তি-সৰোবৰে সন্তোষ-অমৃত-জলে
কৃষ্ণ-পাদ-পদ্ম প্ৰকাশয় |
ৰাম-নাম ৰাজহংস ছানিয়া আৰাৱ কৰে
শুনি আতি কৌতুক মিলয় ||৯৫
সমস্তে তীৰ্থত স্নান কৰিলেক সৰ্ব্ব যজ্ঞ
দীক্ষিত ভৈলেক সিটোজন |
সমস্তে দানৰ ফল সিসিজনে পাইলে আতি
যিটো কৰে হৰিৰ কীৰ্ত্তন ||৯৬
মাধৱে বোলন্ত মোক কৃষ্ণ কৃষ্ণ কৃষ্ণ বুলি
সদায় সুমৰে সিটোজনে |
জল হন্তে যেন পদ্ম নৰকৰপৰা তাঙ্ক
আপুনি উধাৰো ৰঙ্গ মনে ||৯৭
ঊঅদাপি দুৰ্জ্জন কলি হৰিৰ ভকতি-পথ
কৰিলেক বিৰল-প্ৰচাৰ |
একান্ত শৰণে যিটো শ্ৰৱণ-কীৰ্ত্তন কৰে
ওচৰো নচাপে কলি তাৰ ||৯৮
পৰম-পুৰুষ দেৱ পৰম-কাৰণ প্ৰভু
পৰম-ঈশ্বৰ ভগৱন্ত |
সদানন্ত সদাশিৱ সত্য সনাতন হৰি
জয় জয় অচিন্ত্য অনন্ত ||৯৯

আত্ম-উপদেশ

হে জিহ্বা সদা তোৰ মধুৰেসে মাত্ৰ প্ৰিয়
জান তঞি ৰসৰ সাৰক |
আন তেজি নিৰন্তৰে কৰিয়োক মাত্ৰ পান
নাৰায়ণ-নাম-অমৃতক ||১০০
হে জিহ্বা তঞি সদা আহ্মাত নিৰ্দ্দয়া ভৈলি
কেনে নোবোলস ৰাম-বাণী |
সংসাৰ-সাগৰে ইটো হৰিসে সুদৃঢ় নাৱ
জানি হৰি বুলিয়ো কল্যাণী ||১০১
হে কৰ্ণ সদা তোৰ শবদ মাত্ৰসে প্ৰিয়
তঞি শব্দ মধুৰ জানস |
কোটি অমৃততোধিক পৰম মধুৰ শব্দ
শুন সদা কৃষ্ণ-নাম-যশ ||১০২
হেন মন তোৰ কাম সঙ্কল্প-বিকল্প-ধৰ্ম্ম
তেজি মিছা ব্যাপাৰ সকল |
সদায়ে সঙ্কল্প মাত্ৰ কৰিয়ো সুদৃঢ় মন
কৃষ্ণ-নাম পৰম মঙ্গল ||১০৩
শুনিও হৃদয় হেৰ ব্ৰহ্মাণ্ড ভিতৰে যত
বস্তু আছে তোক নোজোড়য় |
তাক তেজি কৃষ্ণ-নাম অক্ষয় অমৃত পিয়া
সন্তোষক লভিয়ো হৃদয় ||১০৪
শুনিয়োক বুদ্ধি তোৰ কেৱলে নিশ্চয়-ধৰ্ম্ম
তেজি সৱে বিনাশী বিষয় |
সদা শুদ্ধ সুমঙ্গল অক্ষয় কৃষ্ণৰ নাম
তাকে মাত্ৰ কৰিয়ো নিশ্চয় ||১০৫
শুন হেৰ অহঙ্কাৰ নিচিন্ত আপুন মাৰ
মিছা অহম্মমক তেজিয়ো |
পৰম ঈশ্বৰ কৃষ্ণ হুয়োক তাহান দাস
সাধু-সঙ্গে কৃষ্ণক ভজিয়ো ||১০৬
শুনিয়োক চিত্ত হেৰ পৰম ৰহস্য বাণী
তুমি শুদ্ধ জ্ঞানৰ আলয় |
কৃষ্ণ নিত্য শুদ্ধ বুদ্ধ পৰম ঈশ্বৰ দেৱ
নাছাড়িবা তাজান আশ্ৰয় ||১০৭
কৃষ্ণ নিষ্ট ইষ্টদেৱ আত্ম প্ৰিয়তম গুৰু
সুহৃদ সোদৰ বন্ধুজন |
কৃষ্ণে মোৰ মতি গতি কৃষ্ণত ভকতি-ৰতি
কৃষ্ণ-পাৱে নিমজোক মন ||১০৮

আত্ম-নিন্দা

শান্ত চিদানন্দ শুদ্ধ অনন্ত-মহিমা নিত্য
নিৰ্ম্মল তৰঙ্গ-চয়-হীন |
হেনয় পৰমানন্দ অমৃত-সাগৰে মজি
আচান্ত নকৰি বুদ্ধি-ক্ষীণ ||১০৯
হে হৰি সাৰ-শূণ্য মৃগতৃষ্ণাৰ্ণৱ-জলে
মহা শ্ৰান্ত হুয়া মোহ পাঞো |
স্নান পান আচমন কৰহো ৰমণ তাতে
কতোহো উপঙ্গো তল যাঞো ||১১০

বস্তু-প্ৰকাশ

পৰম অমূল্য ৰত্ন হৰিৰ নামৰ পেড়া
আতি গুপ্ত-স্বৰূপে আছিল |
লোকক কৃপায়ে হৰি শঙ্কৰ-স্বৰূপে আসি
মুদ ভাঙ্গি সমস্তকে দিল ||১১১
হৰি-নাম প্ৰেম ৰস অমৃত-নিধিক বান্ধি
গুপ্ত কৰি থৈল দেৱগণে |
দায়ালো শঙ্কৰে পাই তুলি মুদ ভাঙ্গি দিলা
সুখে পান কৰে সৰ্ব্বজনে ||১১২
হৰি-নাম গুপ্ত ভৈল মনুষ্যত পূজা ৰৈল
বুলি ৰঙ্গ কৰে দেৱ সৰ্ব্ব |
হেন হৰি-নাম ধৰ্ম্ম শঙ্কৰে বিদিত কৰি
চূৰ কৈলা দেৱতাৰ গৰ্ব্ব ||১১৩

প্ৰশংসা

বেদৰ বিহিত যত আছে ধৰ্ম্ম সংসাৰত
সৱে হৰি-নামৰ কিঙ্কৰ |
হেন জানি যিটোজনে নামৰ কীৰ্ত্তন কৰে
সেহিসে পৰম সাধু নৰ ||১১৪

অনুধিতা

হৰিৰ গৃহৰ দ্বাৰে বেত্ৰৰ প্ৰহাৰ-যোগ্য
ব্ৰহ্মা ইন্দ্ৰ আদি দেৱজাক |
হেনয় দ্বাৰত বেত্ৰ- প্ৰহাৰ পাইবাৰ যোগ্য
হঞো আমি কমন বৰাক ||১১৫

নাম

অচ্যুত কেশৱ বিষ্ণু হৰি সত্য জনাৰ্দ্দন
হংস নাৰায়ণ অষ্ট নাম |
পৰম মঙ্গল-ৰূপ যিটো অহৰ্নিশে লৱে
তাৰ পূৰ্ণ হোৱে মনকাম ||১১৬

পৰমাৰ্থ-সাৰ

মাধৱ মাধৱ নাম বচনত সুমৰয়
মাধৱ মাধৱ হৃদয়ত |
নিৰন্তৰে সাধুসৱে মাধৱ মাধৱ নাম
উচ্চাৰয় সমস্তে কাৰ্য্যত ||১১৭
পৰম মঙ্গল-ৰূপ মাধৱ মাধৱ নাম
যিটো মহাজনে উচ্চাৰয় |
তাৰ অমঙ্গল-ৰূপ গুচয় সংসাৰ-ভয়
মাধৱৰ নিকট পাৱয় ||১১৮
দু:স্বপ্ন-নাশন ইটো মাধৱ মাধৱ নাম
দুষ্ট-গ্ৰহ-ভয়-বিমোচন |
পৰম সম্পদ-ৰূপ জানি মাধৱৰ নাম
সৰ্ব্বদায়ে কৰিয়ো কীৰ্ত্তন ||১১৯
মাধৱেসে আত্মা নিজ মাধৱেসে ইষ্ট গুৰু
মাধৱেসে দেৱতা পৰম |
পৰম ঈশ্বৰ স্বামী জানি মাধৱক ভজা
মনুষ্যৰ ইসি নিজ ধৰ্ম্ম ||১২০
পৰম চতুৰ সিসি বুদ্ধিত কুশল আতি
যিটো মাধৱৰ গুন গাৱে |
মিছা কলেৱৰগোটে মুকুটি-বাণিজ কৰি
ভৱ তৰি মাধৱক পাৱে ||১২১
যিজনে একান্ত চিত্তে মাধৱক ভজি নিতে
ফুৰে মাধৱৰ গুণ গাই |
দুৰ্ল্লভ অমৃত যেন যিজনে কৰিলে পান
মধুৰ পিবাক আৰ নাই ||১২২

সাৰ-নিৰ্ণয়

ভগৱন্ত ঈশ্বৰ গুণ-সমূহক যিটো
শুনিতে উদ্যত কৰে নৰ |
তেখণৰেপৰা সিটো জানিবা নিশ্চয় কৰি
ভৈল আতি শুদ্ধ নিৰ্ম্মত্সবৰ ||১২৩
ঈশ্বৰ কৃষ্ণসে নিষ্ট পৰম আৰাধ্য দেৱ
মোৰ তান নামে নিজ গতি |
হেনয় নিশ্চয় যিটো কৰিলে কলিত আতি
সিসিজন পৰম সুকৃতি ||১২৪
সংসাৰৰ ইন্দ্ৰ কৃষ্ণ তাহান নামক যিটো
অজ্ঞানতে চণ্ডালে লৱয় |
হেনয় পৱিত্ৰ সিটো জানিবা যজ্ঞত আনি
পাত্ৰ পাতিবাৰ যোগ্য হয় ||১২৫
ৰাম ৰাম ৰাম বাণী পৰম মঙ্গল-ৰূপ
যাৰ মুখে প্ৰকাশ কৰয় |
চিৰকালে মহাতীৰ্থ কৰিয়া পৱিত্ৰ হুয়া
তাকো কদাচিতো তুল্য নুই ||১২৬
জগত-আশ্ৰয় কৃষ্ণ তাহান অব্যয় স্থান
তাক প্ৰতি যেৱে আছে মন |
ভগৱন্ত ঈশ্বৰৰ চৰণ-পঙ্কজে সদা
হুয়ো তেৱে একান্ত শৰণ ||১২৭
ভজ ভাই মাধৱক স্মৰ ভাই মাধৱক
গাৱ ভাই মাধৱৰ গুণ |
নিচিন্ত আপুন মাৰ সুখে আপুনাক তাৰ
হুয়ো ভাই পৰম নিপুণ ||১২৮
পৰম নিৰ্ম্মল ধৰ্ম্ম হৰি-নাম-কীৰ্ত্তনত
সমস্তে প্ৰাণীৰ অধিকাৰ |
এতেকেসে হৰি-নাম সমস্তে ধৰ্ম্মৰ ৰাজা
এহি সাৰ শাস্ত্ৰৰ বিচাৰ ||১২৯

বৰ্ণাশ্ৰম

বৰ্ণাশ্ৰম-ধৰ্ম্ম যত যাৰ যেন বিহি আছে
তাৰেসে কেৱলে অধিকাৰ |
হৰি-নাম-কীৰ্ত্তনত নাহিকে নিয়ম একো
এতেকেসে ধৰ্ম্ম মাঝে সাৰ ||১৩০

হৰবাৰ

অধমে কেৱলে দোষ লৱয় মধ্যমে গুণ-
দোষ লৱে কৰিয়া বিচাৰ |
উত্তম কেৱলে গুণ লৱয় উত্তমোত্তমে
অল্প গুণ কৰয় বিস্তাৰ ||১৩১
দোষৰ সাগৰ কলি তাকো পৰীক্ষিত ৰাজা
গুণ দেখি কৰিলা ৰক্ষণ |
মহাপাপী অন্ত্য জাতি তৰয় কলিত সুখে
মুখে কৰি হৰিৰ কীৰ্ত্তন ||১৩২
অবিদ্যা-জনিত সুখ সত্য লোক আদি কৰি
আত নিৰপেক্ষ নিৰন্তৰ |
কেৱলে চিদাঙ্গ-শুদ্ধি কৰণেসে মাত্ৰ জানা
পুৰুষাৰ্থ মুমুক্ষজনৰ ||১৩৩
বিদ্যা-অবিদ্যা-জন্য সুখে নিৰপেক্ষ হুয়া
কৰিল আপুন মন থিৰ |
সকলে জগত ইটো বাসুদেৱ্ময় মাত্ৰ
পুৰুষাৰ্থ জানিবা জ্ঞানীৰ ||১৩৪
সমন্তে সুখকে তেজি পুৰুষোত্তম প্ৰেম
ভকতিক কৰিল আশ্ৰয় |
ভকতসৱৰ এহি পুৰুষাৰ্থ মনোনীত
আনো সুখ অধিক পাৱয় ||১৩৫
মুমুক্ষজনৰ যেৱে অবিদ্যা-জনিত সুখে
বিৰকতি ভৈল আতিশয় |
কেৱলে আত্মাত মাত্ৰ সদায়ে ৰমণ কৰে
তেৱে বিধি-কিঙ্কৰ গুচয় ||১৩৬
জ্ঞান-নিষ্ঠজনে বিদ্যা- অবিদ্যা-জনিত দুয়ো
সুখে বিৰকতি ভৈল যেৱে |
বাসুদেৱময় মাত্ৰ দেখয় জগত ইটো
বিধিৰ কিঙ্কৰ গুচে তেৱে ||১৩৭
পোৰুষোত্তমৰ প্ৰেম ভকতি-সুখক মাত্ৰ
নিশ্চয় কৰিলা যিটোজন |
শৰণ-কালৰেপৰা বিধিৰ কিঙ্কৰ গুচি
কৰে সদা শ্ৰৱণ-কীৰ্ত্তন ||১৩৮
ভৰত ৰত্নৰ দীপ মনুষ্য-শৰীৰ নৌকা
ৰাম-নাম মহাৰত্ন সাৰ |
হেনয় বাণিজ পাই যিটো জীৱে নকৰিল
তাত পৰে দুখী নাহি আৰ ||১৩৯

নামৰ অন্বয়

কৃষ হেন শব্দ ইটো পৃথিৱী-বাচক ভৈল
ণ আনন্দত প্ৰবৰ্ত্তয় |
দুইৰো এক পদ ভৈলে পৰমব্ৰহ্ম-ৰূপ কৃষ্ণ
নাম-আনন্দক মাত্ৰ কয় ||১৪০
ঈশ্বৰৰ পদ সেৱা কৰন্তে জীৱৰ যত
কৃশতা গুচয় নিৰন্তৰ |
এহি হেতু্তেসে জানা ঈশ্বৰক বুলি কৃষ্ণ
প্ৰসিদ্ধ আনয় মনোহৰ ||১৪১
নিৰন্তৰে নিজানন্দ- সুখ-পৰিপূৰ্ণ-ৰূপ
অখণ্ড আনন্দ নুগুচয় |
এতেকেসে সদানন্দ নিত্যানন্দ নামে ইটো
ঈশ্বৰকে বুলিয় নিশ্চয় ||১৪২
ক ইশ পদে বিষ্ণু মহেশ্বৰ হৰি
প্ৰতি প্ৰতি তিনিৰো অন্বয় |
ৱ পদে নাৰায়ণে তিনিকো আছয় চান্দি
এহি হেতু কেশৱ বোলয় ||১৪৩
ঈশ্বৰ কৃষ্ণৰ পদ সেৱন্তে জীৱৰ চ্যুতি
গুচয় সংসাৰ অদভুত |
এহি হেতুতেসে জানা যতেক মহন্তসৱে
ঈশ্বৰক বোলয় অচ্যুত ||১৪৪
ঈশ্বৰ কৃষ্ণৰ পদে ভজিয়া অধমসৱো
আতিশয় হোৱয় উত্তম |
এহি হেতুতেসে জানা লোকত প্ৰসিদ্ধ ভৈল
ঈশ্বৰৰ নাম নৰোত্তম ||১৪৫
ঈশ্বৰক জানি নৰে ভজিয়া মায়াক তৰি
সিংহ যেন ভ্ৰমন্ত নিৰ্ভয় |
এতেকেসে ঈশ্বৰৰ নাম নৰসিংহ ভৈল
মহাজনসকলে কহয় ||১৪৬
ঈশ্বৰৰ পাদ-পদ্ম ভজি শুদ্ধ-চিত্ত হুয়া
অধমো তেজয় বামানয় |
এহি হেতুতেসে থাকি নিৰন্তৰে মহাজনে
ঈশ্বৰকে বামন বোলয় ||১৪৭
মোক্ষ আদি কৰি যত সুখ ঈশ্বৰ-সেৱাৰ জানা
অণু একো নুহি সমসৰ |
এহি হেতু মহাজনে জানিবা পৰমানন্দ
নাম ধৰি আছন্ত ঈশ্বৰ ||১৪৮
যিহেতু কৃষ্ণেসে আত্মা এতেকেসে জীৱ-ৰাশি
নিৰন্তৰে আনন্দ লভয় |
এহি হেতু সৰ্ব্বানন্দ নাম ধৰি আছা হৰি
মহাজনে জানিবা নিশ্চয় ||১৪৯
যিকাৰণে নাৰায়ণে পঞ্চ-ভুতে পঞ্চ-বৰ্ণ
মালা পিন্ধি প্ৰকাশ কৰন্ত |
এহি হেতু নিৰন্তৰে জানিবাহা বনমালী
নাম ধৰি আছা ভগৱন্ত ||১৫০
ঈশ্বৰ সেৱাৰ সুখ লভিয়া ইন্দ্ৰিয়-জন্য
সুখ জীৱে অধ:কৃত কৰে |
এহি কাৰণত সৱে জানিবাহা অধোক্ষজ
নাম ধৰি আছা দামোদৰে ||১৫১
চৈতন্যত কৰি পৰ মায়াত উপজি জড়
আছে তাক ৰমাৱন্ত হৰি |
এতিসে কাৰণে জানা পৰম ঈশ্বৰ প্ৰভু
পৰ্শুৰাম নাম আছা ধৰি ||১৫২
চৈতন্য শক্তিৰ দ্বাৰে ইটো জড় জগতক
ৰমাৱন্ত কৰ্ম্ম-অনুৰূপে |
এতেকেসে ঈশ্বৰৰ পৰম প্ৰসিদ্ধ ৰাম
নাম আক জানিবা স্বৰূপে ||১৫৩
অনন্ত-চৈতন্য আত্মা সদানন্দ ঈশ্বৰত
যোগীজনে সদায় ৰময় |
এহি হেতু ৰাম পদে পৰমব্ৰহ্ম-স্বৰূপক
কহে ৰাম-নামৰ অন্বয় ||১৫৪

দুলড়ি

স্মৰণ মাত্ৰকে যিহেতু দুৰ্ঘোৰ
সংসাৰ-দুখ হৰন্ত |
এহি হেতুতেসে ঈশ্বৰক হৰি
বোলয় যত মহন্ত ||১৫৫
আত্মা-ৰূপে জানা ইটো জগতত
আছন্ত হুয়া প্ৰৱেশ |
এহি হেতুতেসে ঈশ্বৰক বিষ্ণু
বুলিয় নাম বিশেষ ||১৫৬
ইন্দ্ৰিয়-বৰ্গত যিহেতু ঈশ্বৰ
আছন্ত হুয়া প্ৰৱেশ |
এতেকে মহন্ত- সকলে বোলয়
ঈশ্বৰক হৃষীকেশ ||১৫৭
অন্তৰ্য্যামী-ৰূপে যিহেতু জীৱক
সুখ-দুখ ভুঞ্জাৱন্ত |
এতেকেসে পৰ- মাত্মা নাম ধৰি
আছা প্ৰভু ভগৱন্ত ||১৫৮
পৰম ঈশ্বৰ- স্বৰূপে জীৱৰ
আছন্ত হুয়া আশ্ৰয় |
এতেকেসে তাঙ্ক বুলি নাৰায়ণ
নামৰ দিব্য আন্বয় ||১৫৯
অহঙ্কাৰ আদি একোৱে উপাধি
কৰিতে নপাৰে ছন্ন ||
এহিসে কাৰণে মহন্তসকলে
বোলে তাঙ্ক নিৰঞ্জন ||১৬০
সত্ত্ব ৰজ তম তিনি গুণ-বৃত্তি
লুপ্ত তাঙ্ক নকৰয় |
সেহিসে কাৰণে বেদ-শাস্ত্ৰগণে
বোলে তাঙ্ক নিৰাময় ||১৬১
যতেক প্ৰাকৃত আকাৰ-বৰ্জ্জিত
ভৈলন্ত যিহেতু হৰি |
সেহি হেতুতেসে নিৰাকাৰ নাম
আছন্ত ঈশ্বৰে ধৰি ||১৬২
মা পদে লক্ষ্মী- দেৱীক বোলয়
তাহান স্বামী ঈশ্বৰ |
এতেকেহে তাঙ্ক বোলয় মাধৱ
মহাজন নিৰন্তৰ ||১৬৩
জনা পদে মায়া দেৱীক বুলিয়
ভক্তৰ মায়া মৰ্দ্দন্ত |
এহি হেতুতেসে জনাৰ্দ্দন নাম
ধৰি আছা ভগৱন্ত ||১৬৪
মধুৱতে মায়া উন্মত কৰায়া
আছা যত জীৱগণ |
ভক্তৰ মায়াক পীড়ন্ত নিমিত্তে
বুলিয় মধুসুদন ||১৬৫
গো পদে বেদ ইন্দ্ৰিয়ক বুলি
কৰন্ত তাম পালন |
এতেকেসে তাঙ্ক বুলিয় গোপাল
জানিবাহা মহাজন ||১৬৬
ইন্দ্ৰ আদি দেৱে গোৰ ইন্দ্ৰ পাতি
কৰিলন্ত অভিষেক |
পৰম প্ৰসিদ্ধ গোবিন্দ নামক
ধৰিলা হৰি প্ৰত্যেক ||১৬৭
দেশে কালে তাঙ্ক একোৱে প্ৰকাৰে
কৰিতে নপাৰে অন্ত |
এহি হেতুতেসে ঈশ্বৰৰ নাম
প্ৰসিদ্ধ ভৈল অনন্ত ||১৬৮
যত বেদবাদী বেদক বিচাৰি
কৰিতে নপাৰে আদি |
এতেকেসে তান পৰম প্ৰখ্যাত
হুয়াছে নাম অনাদি ||১৬৯
অধম পুৰুষো হবয় উত্তম
ভজিয়া যাৰ চৰণে |
পুৰুষোত্তম নামক ধৰিয়া
আছন্ত এহি কাৰণে ||১৭০
ক্ষৰ পদে ইটো দেহক বুলিয়
অক্ষৰ শবদে ব্ৰহ্ম |
দুইটো কৰি ইটো উত্তম নিমিত্তে
প্ৰখ্যাত পুৰুষোত্তম ||১৭১
প্ৰকৃতি পুৰুষ দুইটো কৰি পৰ
দুইহানো নিজ কাৰণ |
পৰম ঈশ্বৰ নামক ধৰিয়া
আছা তাতে নাৰায়ণ ||১৭২
কৰ্ম্ম অনুসাৰে ইটো জগতক
পালন্ত হৰি সাক্ষাত |
এহি হেতুতেসে জগন্নাথ নাম
আছন্ত হুয়া প্ৰখ্যাত ||১৭৩
ঈশ্বৰৰ সেৱা কৰিলে জীৱৰ
গুচয় মায়াৰ ভ্ৰম |
ব্ৰহ্ম পদে শুধ জীৱক বুলিয়
ঈশ্বৰক পৰমব্ৰহ্ম ||১৭৪
অন্তৰ্য্যামী ৰূপে জীৱ আদি কৰি
নিয়মন্ত সমস্তক |
এহি হেতুতেসে পৰমাত্মা পদে
বুলি জানা ঈশ্বৰক ||১৭৫
ব্ৰহ্ম পৰমাত্মা কৰিয়া যিহেতু
ঐশ্বৰ্য্যৰ নাহি অন্ত |
এহি হেতু মহা- মহন্তসকল
বোলে তাঙ্ক ভগৱন্ত ||১৭৬
নিজ ভক্ত পদে গৰুড়ক ধ্বজ
কৰিলা হৰি যিহেতু |
সেহিসে কাৰণে মহন্তসকলে
বোলয় গৰুড়-কেতু ||১৭৭
কাল মায়া আদি যাহাৰ নামক
কৰিতে নপাৰে কুণ্ঠ |
এহিসে কাৰণে ইশ্বৰৰ নাম
প্ৰসিদ্ধ ভৈল বৈকুণ্ঠ ||১৭৮
সদানন্দ আত্মা চৈতন্য অনন্তে
যিহেতু যোগী ৰময় |
এতেকেসে ৰাম পদে পৰমব্ৰহ্ম
ৰূপক বুলি নিশ্চয় ||১৭৯
চৈতন্য স্বৰূপে যিহেতু সদায়ে
ৰমাৱন্ত জগতক |
এতেকেসে ৰাম সুমধুৰ পদে
বুলি জানা ঈশ্বৰক ||১৮০
জগততে কৰি আছন্তে নিৱাস
জগতো তান্তে বসয় |
এতেকেসে তাঙ্ক বুলি বাসুদেৱ
নামৰ দিব্য অন্বয় ||১৮১

শৰণ

হৰি-পদ-সেৱা নকৰে নিমিত্তে
মায়ায়ে বান্ধি ফুৰাৱে |
তাৱত মায়াক নতৰে হৰিত
শৰণ নলৱে যাৱে ||১৮২
মঞি দুৰাচাৰ কেৱলে তোহ্মাৰ
অপৰাধী নাৰায়ণ |
ক্ষমিয়োক হৰি লৈয়ো দাস কৰি
পশিলো হেৰা শৰণ ||১৮৩
হে কৃষ্ণ স্বামী তযু পাৱে আমি
কেৱল শৰণ চাঞো |
কৰা অনুগ্ৰহ মায়াৰ নিগ্ৰহ
তেৱেসে প্ৰভু এৰাঞো ||১৮৪
হে যদুপতি মঞি মূঢ়-মতি
নজানো সেৱা তোহ্মাৰ |
কেৱল তোহ্মাৰ চৰণ-পঙ্কজে
শৰণ কৰিলো সাৰ ||১৮৫
পুৰুষ-উত্তম পৰম-পুৰুষ
পৰম-আনন্দ স্বামী |
তযু পাদ-পদ্ম- মকৰন্দ আশে
শৰণ পশিলো আমি ||১৮৬
প্ৰভু ভগৱন্ত অনন্ত ঈশ্বৰ
প্ৰপন্ন-জন তাৰণ |
তুমি প্ৰিয়তম পৰম দেৱতা
জানিয়া লৈলো শৰণ ||১৮৭

ভজন

জয় জয় জয় কৃষ্ণ কৃপাময়
ভজিলো তোহ্মাৰ পাৱে |
তোহ্মাৰ চৰণ- পঙ্কজত মন
মজোক মোৰ স্বভাৱে ||১৮৮
জয় জয় ৰাম জগত-কাৰণ
জগত-জীৱন স্বামী |
পৰম দেৱতা জানিয়া তোহ্মাৰ
চৰণে ভজিলো আমি ||১৮৯
অনাদি অনন্ত হে ভগৱন্ত
ভজো কৰি প্ৰণিপাত |
মুকুতি-ৰসকো তেজি মহাজনে
শৰণ লৱে তোহ্মাত ||১৯০

নমস্কাৰ

নমো কৃষ্ণদেৱ পাপী বুলি কেৱ
মোকো মোৰ নোবোলয় |
পতিত-পাৱন জানিয়া তোহ্মাত
আপুনি গৈলো বিক্ৰম ||১৯১
নমো হৰি-পদ- পঙ্কজ যুগল
বিমল সুখ সাগৰ |
অনাদি অনন্ত সন্ত সদাশিৱ
ভগৱন্ত ভৱ-হৰ ||১৯২
মোহ মায়া ৰাগ মদ মল কাম
দম্ভ দ্বেষ আদি ভাৱ |
যি গুৰুজনত ইসৱ নথাকে
প্ৰণামো তাহানে পাৱ ||১৯৩
জয় যদুপতি গোপাল গোৱিন্দ
যাদৱ মাধৱ ৰাম |
ভকতৰ ধন জীৱৰ জীৱন
কৰোহো পাৱে প্ৰণাম ||১৯৪
নমো নিত্যানন্দ জগত-কাৰণ
বাসুদেৱ ভগৱন্ত |
নিত্য শুদ্ধ বুদ্ধ কাম অনিৰুদ্ধ
পুৰুষ প্ৰভু অনন্ত ||১৯৫
ৰাম নিৰঞ্জন দানৱ-গঞ্জন
ভকৰ-ৰঞ্জন দেৱ |
তুমিসি পৰম গুৰু নাৰায়ণ
তুৱা পাৱে কৰো সেৱ ||১৯৬

উপদেশ

ৰাম-কৃষ্ণ-নাম ধৰ্ম্ম অনুপাম
সদায় যিটো সুমৰে |
যত মহাপাপ নাম অপৰাধ
সৱে মষিমূৰ কৰে ||১৯৭
ঘোৰ সংসাৰৰ ঔষধ হৰিৰ
তেজিয়া নাম সম্প্ৰতি |
আৱৰ কমন উপায়ে পণ্ডিতে
লভিবে আপুন গতি ||১৯৮
মোৰ ভক্তি-যুক্ত যোগীৰো জানিবা
মোতেসে চিত্ত যাহাৰ |
জ্ঞান কৰ্ম্ম বিনে কেৱল ভক্তিত
পাৱয় সংসাৰ-পাৰ ||১৯৯
কেৱল ভকতি পুৰুষত তাৰে
সহায় কাকো নচাৱে |
জ্ঞানে কৰ্ম্মে তাৱে তাৰিতে নপাৰে
ভকতি নপাৱে যাৱে ||২০০
দুষ্ট কলি-সৰ্পে সৱাকো দংশিলে
হৰাইল চেতন জ্ঞান |
ইহাৰ ঔষধ শুধা ৰাম-নাম
বিনে নাহি নাহি আন ||২০১
সকলে পুণ্যৰ অবিনাশী ফল
হৰি-গুণ-নাম সাৰ |
হৰিক সন্তোষ কৰাইবাৰ হেতু
নাম বিনে নাহি আৰ ||২০২
বেদে ৰামায়ণে পুৰাণে ভাৰতে
আদি মধ্য অৱসানে |
হৰিকেসে মাত্ৰ কহৱে নিশ্চয়
জানা তথ্য এহিমানে ||২০৩
সত্য অসত্যৰ জড় চৈতন্যৰ
মাজত যিটো প্ৰকাশে |
তাকে বুলি মন সেহি সিটো পাৱে
যিজনে যাক উপাসে ||২০৪
মায়া আদি কৰি সমস্তে অসন্ত
জানিবা জড় নিশ্চয় |
হৰি মাত্ৰ সন্ত চৈতন্য ঈশ্বৰ
পৰম তত্ত্ব নিৰ্ণয় ||২০৫
বাসুদেৱ বাসু- দেৱ বাসুদেৱ
বুলিয়া যিটো সুমৰে |
সিটো পুৰুষৰ জানা যম ৰাজা
লিখন মাৰ্জ্জন কৰে ||২০৬
দিব্য সহস্ৰেক নাম তিনিবাৰ
পড়ি যাৱে যত ফল |
একেবাৰ কৃষ্ণ- নাম উচ্চাৰিলে
পাৱয় তাক সকল ||২০৭
যতেক অনৰ্থ আছে সংসাৰত
তাতে তিনি বিধ সাৰ |
কাম ক্ৰোধ লোভ আঔন-নাশন
জানি কৰা পৰিহাৰ ||২০৮
আত্মা-নাশ-হেতু কাম ক্ৰোধ লোভ
নৰকৰ তিনি দ্বাৰ |
জানি আক তেজি কেৱলে কৃষ্ণৰ
ভকতিৰ কৰা সাৰ ||২০৯
কাম ক্ৰোধ লোভ তেজি যিটো জনে
ভজয় কৃষ্ণৰ পাৱে |
কৃষ্ণৰ কৃপাত হোৱয় কৃতাৰ্থ
সুখে মুকুতিক পাৱে ||২১০
কৃষ্ণকেসে মাত্ৰ ভজে যিটোজনে
অব্যভিচাৰী ভকতি |
তিনি গুণ অতি- ক্ৰমি ব্ৰহ্ম-ৰূপ
পাৱে সিটো মহামতি ||২১১
তিনি-গুণময় যত জ্ঞান কৰ্ম্ম
কেৱল বন্ধ-কাৰণ |
জানি তাম তেজি একান্ত ভকতি
ভজিয়ো কৃষ্ণ চৰণ ||২১২
ৰজোগুণ তমো- গু